Bescherming door Algemene wet bestuursrecht kan verder verbeterd
Het wetsvoorstel bevat maatregelen om de juridische positie van burgers te versterken. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) ziet het belang van het wetsvoorstel. Op onderdelen kan het mogelijk wel beter. Zo is niet bij alle maatregelen het nut onderbouwd en bestaat het risico op juridisering. Dat schrijft ATR in een advies aan de minister van Binnenlandse Zaken.
Context
De Wet versterking waarborgfunctie (Awb) moet de positie van burgers die te maken krijgen met besluiten van de overheid verbeteren. De Toeslagenaffaire heeft laten zien dat burgers niet altijd goed beschermd zijn tegen fouten van de overheid. Burgers beschikten over onvoldoende juridische manieren om zich te verweren tegen onredelijke of onjuiste besluiten. Met dit voorstel wil het kabinet de juridische positie van burgers versterken.
Onderbouwing nut en noodzaak onvolledig
Het voorstel legt wettelijk vast dat de overheid zich dienstbaar moet opstellen. Dat uitgangspunt zou ook moeten gelden zonder de wettelijke verankering. De uitgangspunten dat overheidsbesluiten begrijpelijk moeten zijn en dat evidente fouten eenvoudig hersteld moeten kunnen worden, zijn eveneens bestaande praktijk waarvan het nut van toevoegen in de Awb niet voldoende duidelijk wordt.
Minder regeldruk mogelijk
Er zijn kansen om de regeldruk voor burgers en ondernemers te verminderen. Zo vraagt de overheid soms naar de bekende weg: gegevens die zij al heeft, vraagt zij toch nog van de burger of de ondernemer. Dat is onnodig en dit wetsvoorstel mist de kans om te verankeren dat dat niet meer gebeurt. Dat kan als de overheid de gegevens die zij heeft van burgers en bedrijven hergebruikt. Dat is minder belastend voor de burger en ondernemer. Ook bij wettelijke verankering van betalingsregelingen is een minder belastend alternatief mogelijk.
Beter werkbare regelgeving
Ook bij de werkbaarheid van het voorstel is ruimte voor verbetering. Bijvoorbeeld bij de termijn waarbinnen bezwaar moet worden gemaakt tegen een besluit. Het is onduidelijk waarom die termijn niet verlengd wordt, terwijl termijnen van de overheid zelf vaak wel langer zijn.
Regeldrukanalyse onvolledig
In potentie kan het wetsvoorstel grote gevolgen voor onder meer de regeldruk hebben. Een deel van de maatregelen kan de regeldruk verminderen. Bijvoorbeeld door de informele aanpak bij bezwaarschriften. Andere maatregelen uit het voorstel kunnen extra regeldruk veroorzaken, bijvoorbeeld als een belanghebbende moet worden gehoord vanwege een ongunstige financiële beschikking. Het belangrijk dat het wetsvoorstel een complete regeldrukanalyse omvat. Dat is nu niet het geval.
De formele titel van het wetvoorstel is ‘Wet versterking waarborgfunctie Awb’