Het kabinet wil ongerechtvaardigde beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen beter zichtbaar maken. En bedrijven stimuleren de loonkloof verder te dichten. Uit de toelichting van het voorstel blijkt niet in hoeverre de nieuwe maatregelen effectief gaan zijn. Betere onderbouwing is nodig om de proportionaliteit van de aanzienlijke regeldruk te kunnen beoordelen. Dat schrijft ATR in een advies aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
Context
Het voorstel bevat onder andere een rapportageplicht voor werkgevers met honderd of meer werknemers, een informatierecht voor werknemers over de hoogte van salaris per niveau en transparantieverplichtingen bij werving van nieuwe medewerkers. Het recht op gelijke belonding voor gelijk werk bestaat al. Het doel van de nieuwe instrumenten is dat dat recht beter gehandhaafd kan worden.
Effectiviteit en doelbereik onduidelijk
Uit de toelichting blijkt niet wanneer de maatregel als succesvol wordt beschouwd. Ook ontbreekt een onderbouwing van het verwachte effect dat meer transparantie zal hebben op het daadwerkelijk verkleinen van beloningsverschillen. Het voorstel bevat geen concrete doelstelling over de mate waarin de loonkloof binnen een bepaalde termijn moet afnemen. Zonder duidelijke indicatoren voor doelbereik en effectiviteit is het niet goed mogelijk de proportionaliteit van de regeldruk af te wegen tegen het beoogde maatschappelijke effect.
Werkbaarheid vraagt aandacht
De werkbaarheid van het voorstel vraagt aandacht, met name voor middelgrote werkgevers. De voorgestelde verplichtingen vereisen het opzetten van loonstructuren, rapportagesystemen en – wanneer loonverschillen boven 5% niet objectief verklaarbaar zijn – loonevaluaties. Dat vergt kennis, tijd en capaciteit. De toezeggingen over ondersteuning via handreikingen zijn nog niet voorzien van een planning of verspreidingsstrategie.
Minder belastende alternatieven
Op basis van de Europese richtlijn is op enkele punten ruimte voor nationale keuzes. Zo is voor kleinere werkgevers (100–150 werknemers) een lichter regime mogelijk. Ook rapportage op concernniveau wordt niet toegestaan, terwijl dit voor sommige organisaties de regeldruk zou kunnen beperken. Een expliciete toelichting waarom niet voor deze minder belastende alternatieven is gekozen ontbreekt.
Substantiële regeldruk
De geraamde incidentele regeldrukkosten voor werkgevers bedragen circa € 109 miljoen; de structurele lasten € 27 miljoen per jaar. Voor werknemers gaat het om € 13,8 miljoen aan eenmalige kosten (kennisname) en € 1,4 miljoen per jaar aan structurele lasten (gebruik van het recht op informatie).
De formele titel van het voorstel luidt wetsvoorstel ter implementatie van Richtlijn (EU) 2023/970 inzake loontransparantie.