Inzage in het eigen fiscale dossier wordt eenvoudiger en laagdrempeliger. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) ziet in het wetsvoorstel stroomlijning fiscaal inzagerecht een duidelijke stap richting betere rechtsbescherming en transparantie voor belastingplichtigen. Wel kunnen enkele punten verder worden toegelicht en de begrijpelijkheid van het digitale dossier voor burgers verbeterd worden. Dat schrijft ATR in een advies aan de staatsecretaris Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane.
Context
Het wetsvoorstel komt voort uit een amendement van het lid Omtzigt c.s. bij het Belastingplan 2024. Het geeft belastingplichtigen recht op inzage in hun fiscale dossier op het moment dat de inspecteur een aanslag of andere beschikking afgeeft. De eerdere bepaling bleek echter onuitvoerbaar voor de Belastingdienst en Douane. Het nu voorliggende voorstel voorziet in een uitvoerbare variant die de informatiepositie van burgers en bedrijven versterkt.
Wat verandert er?
Belastingplichtigen hoeven geen verzoek meer te doen: relevante stukken worden automatisch beschikbaar gesteld via het digitale portaal, uiterlijk bij het opleggen van de aanslag of beschikking. De invoering vindt gefaseerd plaats per belastingsoort, te beginnen met de inkomstenbelasting. Er is een tijdelijke regeling voorzien waarin al gedeeltelijk inzage wordt geboden. Bepaalde stukken, bijvoorbeeld omwille van privacy of opsporingsbelangen, kunnen worden uitgezonderd. Decentrale belastingen vallen voorlopig buiten de regeling.
Verdere toelichting gewenst
De automatische inzage betekent een verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Wel is het voorstel aanzienlijk soberder dan het oorspronkelijke amendement. Zo krijgt de belastingplichtige alleen stukken te zien die op het moment van besluitvorming beschikbaar zijn, zonder aparte bezwaar- of beroepsmogelijkheid als stukken worden geweigerd. ATR adviseert explicieter te onderbouwen waarom hiervan is afgeweken en wat dat betekent voor de rechtsbescherming.
Maak informatie ook begrijpelijk voor de burger
Burgers hoeven geen verzoek meer te doen, maar zullen wel enige tijd kwijt zijn aan het digitaal raadplegen van stukken. De impact hiervan is beperkt, maar ATR benadrukt dat begrijpelijkheid en toegankelijkheid cruciaal zijn. ATR adviseert daarom om bij de stukken een korte toelichting of uitleg toe te voegen, zodat ook niet-professionals begrijpen wat ze te zien krijgen.
De formele titel van het voorstel luidt Wet stroomlijning fiscaal inzagerecht.