Het kabinet is van plan de kinderopvang vanaf 2029 nagenoeg gratis maken en af te stappen van de kinderopvangtoeslag. Het is echter niet duidelijk welke gevolgen dit heeft voor de toegankelijkheid, betaalbaarheid en werkbaarheid voor kinderopvangorganisaties. Dat schrijft ATR in een advies aan de staatssecretaris Participatie en Integratie (SZW).
Alternatieve financiering
In de kabinetsplannen wordt de inkomensafhankelijke toeslag vervangen door een hoge inkomensonafhankelijke subsidie die voor veel ouders de kinderopvang bijna gratis maakt. Het idee is om deze overheidsbijdrage rechtstreeks aan houders van kindercentra en gastouderbureaus uit te betalen.
Toenemende vraag
Nagenoeg gratis kinderopvang gaat leiden tot meer vraag naar opvang, naar verwachting met ruim 20%. Terwijl de kinderopvangsector nu al kampt met een personeelstekort van 6.000 arbeidskrachten. Uit het voorstel van het kabinet blijkt niet hoe dit te rijmen is. Het nagenoeg gratis maken van de kinderopvang zal daarom zo goed als zeker leiden tot langere wachtlijsten.
Impact op sector onduidelijk
Subsidie aan kinderopvangorganisaties kan worden gezien als staatssteun. Om dit te voorkomen wordt de kinderopvang aangewezen als dienst van algemeen economisch belang (DAEB). De impact hiervan voor de sector is niet duidelijk, terwijl dit mogelijk grote gevolgen heeft voor de toegankelijkheid van de kinderopvang en de regeldruk voor kinderopvangorganisaties. Zonder zicht op die gevolgen is het niet wenselijk om de kinderopvang aan te wijzen als DAEB.
Gevolgen voor de praktijk
Deze wet bevat de hoofdlijnen van het nieuwe financieringsstelsel, maar is op onderdelen nog onvoldoende uitgewerkt. Zo zijn staatssteunverplichtingen zijn nog niet uitgewerkt, is het toezicht – los van een visie – nog niet uitgewerkt en zijn de gevolgen voor het doenvermogen van ouders zijn nog onvoldoende uitgewerkt. De gevolgen voor de praktijk voor zowel ouders als kinderopvangorganisaties zijn dus nog niet duidelijk.
Regeldruk
De regeldruk is op hoofdlijnen goed in kaart gebracht, maar er zijn een aantal tekortkomingen. Eén van de tekortkomingen is dat de regeldruk uit de staatssteunverplichtingen nog niet is berekend.
De formele titel van het voorstel luidt Wijziging van de Wet kinderopvang, de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen en enkele andere wetten in verband met de herziening van het stelsel van financiering (Wet financiering kinderopvang).